De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) zorgt sinds de invoering voor veel onduidelijkheid en discussie. Vanaf 1 januari 2025 stopt het handhavingsmoratorium en kan de Belastingdienst sneller corrigeren in geval een arbeidsrelatie niet juist is beoordeeld door de opdrachtgever en de zzp’er. In aanloop naar 1 januari 2025 laait de onrust weer op, ook onder zorginstellingen en zorgprofessionals.
Wat is de Wet DBA en het handhavingsmoratorium?In 2016 is de Wet DBA ingevoerd. Met de Wet DBA is de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) afgeschaft. Opdrachtgevers en opdrachtnemers moeten sindsdien samen bepalen of er sprake is van werken in loondienst (als werknemer) of buiten loondienst (als zzp’er). De Wet DBA veroorzaakte grote onrust op de arbeidsmarkt. Opdrachtgevers werden terughoudend om zzp’ers in te huren uit vrees voor naheffingen door de Belastingdienst bij een onjuiste kwalificatie van de arbeidsrelatie.
Om de rust op de arbeidsmarkt enigszins te herstellen besloot het kabinet een handhavingsmoratorium voor de loonheffingen in te stellen. Door het handhavingsmoratorium kan de Belastingdienst alleen naheffen bij kwaadwillenden of bij het niet opvolgen van een aanwijzing van de Belastingdienst. Het vorige kabinet heeft in 2022 besloten dat het handhavingsmoratorium wordt afgeschaft per 1 januari 2025.
Opvolger Wet DBA: VBARHet vorige kabinet is ook gestart met het opstellen van wetgeving om meer duidelijkheid te bieden wanneer gewerkt wordt in loondienst en wanneer niet. De beoogde nieuwe wetgeving is er echter nog niet. Er is wel een wetsvoorstel, de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties (VBAR). Op het wetsvoorstel zijn tijdens de internetconsultatie veel kritische reacties gekomen. Het (enigszins) aangepaste wetsvoorstel ligt momenteel ter behandeling bij de Raad van State. De beoogde ingangsdatum is vooralsnog 1 januari 2026. Zolang er geen nieuwe wetgeving is, geldt de huidige wetgeving en jurisprudentie.
Wat verandert er in 2025?Het handhavingsmoratorium stopt per 1 januari 2025. De Belastingdienst kan vanaf die datum na een controle sneller bij een opdrachtgever naheffen en boetes opleggen als een zzp’er toch kwalificeert als werknemer. De handhaving van de Belastingdienst richt zich op opdrachtgevers.
De Belastingdienst hanteert in 2025 een soepele aanpak voor organisaties die aantoonbaar werken aan het voorkomen van schijnzelfstandigheid. Tegelijkertijd stopt mogelijk de beoordeling van nieuwe modelovereenkomsten en blijven beoordeelde modelovereenkomsten tot de einddatum van de goedkeuring geldig. Het kabinet is inmiddels gestart met een communicatiecampagne over het werken met en als zzp’er.
Schijnzelfstandigheid in de zorgNet als iedere andere opdrachtgever en opdrachtnemer moeten een zorginstelling en zorgprofessional samen de arbeidsrelatie beoordelen. Met schijnzelfstandigheid wordt de situatie bedoeld dat gewerkt wordt buiten loondienst als zzp’er terwijl feitelijk sprake is van een werknemer. Schijnzelfstandigheid leidt onder andere tot het onterecht niet toepassen van arbeidsrecht en het niet betalen van loonheffingen door de zorginstelling.
Schijnzelfstandigheid treedt op in de volgende situaties:
- De zzp’er werkt langdurig uitsluitend voor één zorginstelling.
- De zorginstelling geeft aanwijzingen en instructies aan de zzp’er.
- De zorginstelling bepaalt de planning van de werkzaamheden.
- De zzp’er maakt kosteloos gebruik van de hulp- en bedrijfsmiddelen van de zorginstelling.
- De zzp’er verricht dezelfde zorgtaken als de werknemers van de zorginstelling.
De Belastingdienst is van mening dat intramurale zorg in principe niet door zzp’ers kan worden verleend.
Wat kunnen zorginstellingen en zzp'ers doen?
Voor zorginstellingen en zorg-zzp'ers is het van belang hun huidige arbeidsrelatie kritisch te evalueren en waar nodig aan te passen. Als uit de beoordeling blijkt dat er feitelijk sprake is van een dienstbetrekking, dient deze arbeidsrelatie ook als zodanig te worden aangepast. De zzp’er heeft hierin de keuze om wel of niet in loondienst te treden, maar de zorginstelling heeft vaak minder flexibiliteit in deze keuze.
Medi Interim biedt een oplossing voor zorginstellingen door ondersteuning te bieden bij het correct beoordelen en aanpassen van arbeidsrelaties, conform de geldende regelgeving. Daarnaast bieden wij een aantrekkelijke optie voor zorgprofessionals die ervoor kiezen in loondienst te gaan, met voordelen zoals toegang tot pensioenregelingen, cao-bepalingen en contracten die flexibiliteit en zekerheid combineren. Zo zorgen we voor een soepel overgangsproces voor zowel de zorginstelling als de zorgverlener, met behoud van kwaliteit en continuïteit van zorg.
Een onjuiste beoordeling van de arbeidsrelatie kan grote gevolgen hebben voor een zorginstelling. In het geval de Belastingdienst de zorgprofessional toch aanmerkt als werknemer dan kan de Belastingdienst bij de zorginstelling loonheffingen naheffen en boetes opleggen. In het geval de zorgprofessional kwalificeert als werknemer heeft dat ook arbeidsrechtelijke consequenties, zoals het verplicht toepassen van een cao of de ketenregeling, die het aantal tijdelijke contracten beperkt in duur (3 jaar) en tijd (maximaal 3), en verplichte deelname aan een pensioenregeling. De zorgprofessional kan met terugwerkende kracht, ook tot voor 1 januari 2025, een arbeidsovereenkomst afdwingen met alle daarbij behorende rechten.
Daarnaast kan de Belastingdienst het ondernemerschap van de zorgprofessional ter discussie stellen. Dit kan leiden tot correcties en boetes in de inkomstenbelasting bij de zorgprofessional. Voor de inkomstenbelasting heeft het handhavingsmoratorium immers nooit gegolden.
Wat betekent het stoppen van het handhavingsmoratorium voor de zorgsector?Door het stoppen van het handhavingsmoratorium is het nog belangrijker om arbeidsrelaties goed te beoordelen. Dit begint met een zorgvuldige afweging door zorginstellingen welke werkzaamheden onder welke omstandigheden buiten loondienst door een zzp’er kunnen worden uitgevoerd en welke werkzaamheden niet. Vervolgens is het van belang dat zorginstellingen en zorgprofessionals met elkaar in gesprek gaan over hoe gewerkt wordt, of aanpassing van de werkwijze nodig is en wat de impact daarvan is. De uitkomst kan zijn dat een zorgprofessional de werkzaamheden niet langer als zzp’er kan uitvoeren. De flexibiliteit van de zorginstelling neemt af terwijl de kosten en administratieve lasten stijgen.
Ook de flexibiliteit van zorgprofessionals wordt ingeperkt als er minder opdrachten komen. Voor 2025 zullen deze zorgprofessionals moeten heroverwegen op welke manier zij willen werken.
Hulp nodig?Medi Interim kan zorginstellingen en zorgprofessionals ondersteunen bij het beoordelen of werkzaamheden zich ervoor lenen om door een zzp’er uitgevoerd te worden. Ook kan Medi Interim meedenken en maatwerk bieden aan zowel zorgprofessionals als zorginstellingen als aanpassing van de werkwijze nodig is met behoud van flexibiliteit.
Medi Interim kan bijvoorbeeld de zorgprofessionals in loondienst nemen. Hierbij kan afhankelijk van de behoefte gewerkt worden met kortere contracten en flexibele uren of juist een langer contract met gegarandeerde uren, waarbij de zorgprofessional wordt ingezet bij meerdere zorginstellingen.
Door in loondienst bij Medi Interim te gaan krijgt de zorgprofessional zekerheid van inkomen, ook tijdens ziekte en voor de toekomst door het opbouwen van pensioen. De zorginstelling heeft de zekerheid dat voldaan wordt aan de wettelijke verplichtingen en de flexibele schil is ingericht.
Het stoppen van het handhavingsmoratorium stelt de zorgsector voor een uitdaging. Medi Interim gaat deze graag samen met de zorginstellingen en zorgprofessionals aan met behoud van kwaliteit en continuïteit van zorg.
Heeft jouw zorginstelling behoefte aan meer duidelijkheid over de impact van het stoppen van het handhavingsmoratorium? Of ben je als zzp’er in de zorgsector aan het overwegen om over te stappen naar loondienst? Laat hier je gegevens achter, dan nemen wij graag contact met je op voor een vrijblijvend gesprek om de mogelijkheden en oplossingen te bespreken.
Of meld je nu aan voor het webinar WET DBA | voor zorginstellingen op 17 of 29 oktober. Aanmelden webinar
Webinar voor zzp'ers staat ook op de planning. Datum wordt binnenkort bekendgemaakt.
